5 thiết bị thông minh trong nhà đang theo dõi bạn

Cách đây ít lâu, vụ việc tivi thông minh của Samsung tự động theo dõi các hoạt động của người dùng và chuyển các dữ liệu thông tin cho một bên thứ ba đã làm cho nhiều người dùng nghi ngại về vấn đề bảo mật và riêng tư cá nhân.

Mặc dù Samsung đã nhanh chóng dập tắt mối e ngại đó bằng nhiều thông cáo báo chí bảo đảm mức độ an toàn thông tin từ các thiết bị của hãng, người dùng vẫn phải đối mặt với một thực tế phũ phàng: khó có an toàn thông tin tuyệt đối trong thời đại IOT - Internet of Things – tạm gọi là “internet hóa tất cả mọi thứ”.

Không chỉ có các thiết bị thông minh từ nhà sản xuất điện tử Hàn Quốc này mà xung quanh chúng ta, những thiết bị khác cũng vướng phải vấn đề về bảo mật thông tin nhạy cảm.

Bài viết sẽ liệt kê 5 thiết bị thông minh gia dụng quen thuộc đang theo dõi chúng ta mỗi ngày mà có thể không nhiều người nhận biết điều đó. Hiện tại, các thiết bị này tuy chưa phổ biến ở Việt Nam như ở nước ngoài nhưng cũng có khá nhiều người biết đến và là những lựa chọn ưu tiên khi hộ gia đình nào đó có điều kiện muốn sắm sửa các thiết bị thông minh gia dụng.

Sense

Mang thương hiệu Hello, thiết bị Sense được nhà sản xuất tuyên bố là “hệ thống đầu tiên thấu hiểu giấc ngủ cũng như phòng ngủ của bạn”. Sense bao gồm 2 phần, một thiết bị đặt ngay cạnh giường cho phép theo dõi các yếu tố bên ngoài như tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ, ẩm độ và các hạt trong khống khí; một thiết bị nữa là "Sleep Pill" gắn dưới gối và theo dõi chuyển động, chất lượng giấc ngủ của người dùng qua một đồng hồ đo nhịp tim và nhịp thở.

Vấn đề của thiết bị này là gì? Vì Sense có chứa một microphone luôn luôn hoạt động liên tục nên tất cả các âm thanh trong phòng ngủ của bạn sẽ được nó ghi lại không sót một  chút gì, bao gồm cả tiếng ngáy hay âm thanh phát ra từ hai vợ chồng nhà bạn chẳng hạn. Điều đáng lo là chính sách riêng tư từ hãng Hello khi bạn sử dụng Sense là bạn đồng ý với việc công ty không chịu trách nhiệm việc phải xóa, không lưu trữ những thông tin nhạy cảm của người dùng mà thiết bị thu thập được. Điều đó cũng đồng nghĩa bạn đồng ý với việc tiết lộ những dữ liệu cá nhân đó vô điều kiện.

Thinq - Tủ lạnh thông minh LG

Đây là một sản phẩm được đặt trong bếp cho phép người dùng nhận biết những thứ bên trong tủ lạnh, hỗ trợ tạo dạnh sách mua sắm các thực phẩm cần thiết, thông báo ngày hết hạn thực phẩm, đề xuất công thức nấu ăn đồng bộ hóa cùng smartphone của bạn. Thậm chí còn có chức năng dự báo thời tiết.

Để hoạt động hiệu quả, tủ lạnh thông minh Thinq cần phải kết nối với mạng Wi-Fi  gia đình, và điều đó có nghĩa là chúng có thể bị tin tặc lợi sau khi hack hệ thống. Trong thực tế, Dawn Meyerriecks, Phó Giám đốc ban Khoa học Công Nghệ của CIA cho biết trên diễn đàn Aspen Security Centre ở Colorado:

“Tủ lạnh thông minh từng được dùng để phát tán các chiến dịch tấn công từ chối dịch vụ DDoS”, “ít nhất có một tủ lạnh thông minh góp phần vào một cuộc tấn công gửi thư rác khá lớn năm ngoái có liên quan đến 100.000 thiết bị kết nối mạng và hơn 750.000 thư rác”.

Điều này làm tăng mối quan tâm sâu sắc đến vấn đề an ninh mạng của các thiết bị Internet of Things. Trong tương lai, không chỉ có tủ lạnh được thông minh hóa mà còn những thiết bị nhà bếp gia dụng khác cũng đi theo xu hướng này, và chúng sẽ ngày càng phổ biến hơn trong các gian bếp của các chị em nội trợ. Không có điều gì là đảm bảo cho các thông tin cá nhân của người dùng sẽ được an toàn và bảo mật cả.

MyLink

MyLink là một sản phẩm của nhà sản xuất xe hơi Mỹ - Chevrolet - nhằm biến một chiếc xe bình thường thành một chiếc xe thông minh. Nó cung cấp trình điều khiển với bộ điều khiển rảnh tay của hi-fi, khả năng truy cập vào danh bạ điện thoại và truy cập vào SiriusXM. Thật tuyệt vời, ngoại trừ tính năng “Valet Mode with Performance Data Recorder – chế độ phục vụ từ ghi âm dữ liệu hiển thị”

Chế độ "Valet Mode" cho phép người dùng giám sát chiếc xe của mình từ xa, trong khi ghi âm dữ liệu âm thanh như định vị GPS, tốc độ, RPM, bánh răng, và khoảng cách điều khiển.

Vấn đề là trong chính sách bảo mật của Chevrolet cho phép chương trình ẩn danh và tổng hợp dữ liệu gửi đến cho bên thứ ba. Bạn có thể tưởng tượng một tương lai “u ám” khi mà bỗng nhiên một ngày nhận được vé phạt vì chạy xe quá tốc độ  thông qua các dữ liệu đám mây chương trình thu thập được? Đó chỉ là một phần trong chuyện riêng tư cá nhân bị theo dõi.

Ismart Alarm

Ismart Alarm là một hệ thống an ninh gia dụng dựa trên dữ liệu đám mây thời gian thực. Nó được thung lũng Silicon chế tạo từ những năm 2012 đến nay và đã giành được nhiều giải thưởng của các trang tin công nghệ chuyên môn uy tín như CNET và PC Mag.

Ismart Alarm sẽ cung cấp các video theo yêu cầu từ xung quanh nhà bạn, kiểm soát tất cả các hệ thống thiết bị điện, thông báo ngay lập tức khi có người lạ xâm nhập, kiểm soát hệ thống ánh sáng, quản lý và điều khiển hệ thống từ xa.

Vấn đề bảo mật đối với thiết bị này là ai sẽ có quyền truy cập vào các video? Giả sử tội phạm mạng có thể xác định các hành động của người dùng trong gia đình để thiết lập mô hình tấn công hay không? Liệu sự phát sinh cảnh báo cũng sẽ thông báo cho bạn nếu như bạn nhận được thông báo có xâm nhập? Mối quan tâm càng rộng hơn giả sử trong trường hợp các hệ thống thông minh trong nhà bạn bắt đầu chống lại chủ sở hữu bằng cách bạn không thể ngờ đến. Giả sử các nhà sản xuất hệ thống dựa trên những thông tin của WiFi về việc giải trí trong gia đình, cung cấp dữ liệu cho nhà điện và có cớ để tăng giá điện chẳng hạn.

Xbox Kinect

Xbox Kinect là một tiện tích dành riêng cho tay cầm chơi game Microsoft Xbox. Nó sử dụng một camera để giám sát và ghi lại các động tác của người chơi, cho phép họ tương tác với cả Windows, trò chơi và ra lệnh bằng giọng nói. Ban đầu, nó được chế tạo theo đơn đặt hàng để chơi game Nintendo Wii, nhưng sau một thời gian phát triển, nó trở thành 1 phần không thể thiếu trong các dòng sản phẩm điện tử giải trí của Microsoft.

Điều đáng lo ngại chính là thiết bị này quá siêu việt trong chuyện theo dõi con người. Thiết bị chứa camera độ nét cao, theo dõi liên tục người chơi với 30 khung hình mỗi giây. Công nghệ Time of Flight có thể theo dõi chuyển  động của từng photon riêng lẻ, thay đổi từng phút theo màu da người để đo lưu lượng máy và tính toán những thay đổi trong nhịp tim. Phần mềm này có thể giám sát 6 người cùng lúc với ánh sáng thường hoặc tia hồng ngoại để nhận biết biểu đồ trạng thái tình cảm cơ bản của người chơi. Liệu bạn có thoải mái nếu biết rằng ai đó đang theo dõi và biết rõ mồn một từng cảm xúc của bạn???

Ai được lợi trong việc theo dõi và giám sát hằng ngày này?

 Như hầu hết mọi thứ liên quan đến sự riêng tư, hai nhóm chính sẽ được hưởng lợi từ nguồn thông tin này là: các nhà quảng cáo và tội phạm mạng.

Tất cả các thiết bị tiện ích sinh ra nhằm cung cấp cho con người những trải nghiệm và lợi ích cao nhất trong giải trí, đời sống, sức khỏe...nhưng nó cũng đem đến nguồn lợi rõ ràng cho những người làm quảng cáo.

Các nhà sản xuất có thể thu thập dữ liệu người dùng và bán cho bên thứ ba, những người khác sử dụng và xây dựng thành hồ sơ cá nhân những người tiêu dùng ưa thích hoặc không thích sản phẩm của họ từ đó phục vụ các quảng cáo khác nhau tùy theo từng sở thích. Như vậy, mục đích cuối cùng là cả nhà sản xuất và nhà quảng cáo đều kiến được rất nhiều tiền từ sản phẩm của họ.

Điều đó cũng đúng với tội phạm mạng. Mạng gia đình và cơ sở hạ tầng công ty có thể bị tấn công và khai thác, hồ sơ bị đánh cắp và các phần mềm độc hại/virus thì phát tán khắp nơi. Mục đích của nó cũng tương tự như nhà sản xuất và nhà quảng cáo: là tiền.

Dữ liệu cá nhân của người dùng luôn luôn cực kỳ có giá trị trong cả hai giới doanh nghiệp và tội phạm ngầm. Nhóm pháp lý và bất hợp pháp đều sẵn sàng theo đến cùng để có thể được nhúng tay vào nắm giữ các dữ liệu cá nhân của người dùng.

Là người dùng, bạn phải làm gì?

Ngoài việc tận hưởng các tiện ích mà khoa học công nghệ mang lại, điều mà người dùng luôn luôn đề cao là sự cảnh giác và thận trọng. Bảo mật thông tin cá nhân luôn là vấn đề nóng cần xem trọng.

Chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn thông tin về các giải pháp phòng chống các mối đe dọa mạng trong các thiết bị thông minh gia dụng trong bài viết khác chi tiết và đầy đủ hơn.

Xuân Dung

(*) Vui lòng trích dẫn nguồn Kaspersky Care khi sao chép bài viết