Cựu nhân viên Google tiết lộ lý do Facebook gây nghiện một cách kì lạ

Cách mà Facebook đã gây nghiện ngập, khiến người dùng không thể từ bỏ mạng xã hội này (dù rất muốn) cũng là phương pháp được nhiều ông lớn trong ngành công nghệ sử dụng, bao gồm cả Google và Twitter.

Tristan Harris - cựu quản lý điều hành sản phẩm của Google – đã tiết lộ một trong rất nhiều mánh khóe mà các đại gia công nghệ áp đặt lên sản phẩm của mình hòng lôi kéo người dùng sử dụng chúng thường xuyên không thể tách rời, càng lâu càng tốt. Đó là hack não người dùng, nghĩa là "điều khiển, định hình suy nghĩ, cảm xúc và hành động của người dùng” bằng cơ chế thông báo trên điện thoại di động (push notifications).

Facebook đã thiết kế những thông báo này theo cách kích thích não bộ nhất có thể, sao cho mỗi khi check điện thoại là một lần... ngồi đánh bạc. "Mỗi khi check qua điện thoại, cảm giác giống như chơi đỏ đen vậy. Đó là một cách kiểm soát hành vi và hình thành thói quen của chúng ta" - Harris cho biết.

"Khi bật Facebook lên cũng giống như lúc đánh bạc. Sẽ có lúc bạn nhận được phần thưởng, khiến bản thân trở nên phấn khích. Và hóa ra, tất cả đều là thiết kế có chủ đích".

Cơ chế "theo dõi" cũng là một hình thức làm não bộ của người dùng trở nên phấn khích hơn, khi chứng kiến lượng người theo dõi (follower) tăng từng ngày. Đây cũng là cách mà Twitter hay Instagram sử dụng. Trong khi đó, Snapchat lại có nghĩ ra một công cụ khác: "Score" - điểm. Score là số tin nhắn (snap) bạn đã nhận và gửi đi. Nó sẽ hiện ngay bên cạnh tên bạn trong danh bạ của người khác, và cũng vì thế mà tạo ra sự phấn khích khi chứng kiến điểm số của mình tăng lên.

Tristan Harris - cựu quản lý điều hành sản phẩm của Google

Hậu quả của phương pháp hack nào này là gì?

Chắc không có gì phải bàn cãi khi hầu hết chúng ta đều có xu hướng dán mắt và màn hình điện thoại hay máy tính suốt nhiều giờ, thậm chí bỏ qua cả những giao tiếp trực tiếp trong đời sống thực. Bạn có bắt gặp cảnh khi cả nhóm bạn ngồi trong quán cà phê để họp nhóm nhưng mỗi người lại bận rộn nhắn tin, hay chỉ lướt web xem vài thứ vô thưởng vô phạt?

Theo Harris, các ông lớn công nghệ hiện đang bước vào một cuộc đua "hack não" của người dùng. Họ phải thu hút sự chú ý, sao cho người dùng phải dán mắt vào màn hình càng lâu càng tốt. Ai làm được điều này sẽ là kẻ chiến thắng.

Khi còn thai nghén ý tưởng tại Harvard, khó ai tin rằng Mark Zuckerberg lại có thể đưa Facebook trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới. Nhưng rõ ràng đây không phải là thế giới chúng ta muốn thấy, đúng không? Khi ai cũng tìm cách lôi kéo sự chú ý, nạn nhân sẽ là chính chúng ta - người dùng. Nếu như tất thảy mọi người đều dán mắt vào màn hình điện thoại và chỉ có thể làm mọi thứ trên đó? Đó là một thảm họa cho các mối quan hệ ngoài thực tiễn.

Tệ hơn nữa, các thế hệ sau sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều, vì các ứng dụng này sẽ hủy hoại khả năng tập trung ở trẻ nhỏ. Chúng sẽ làm được gì khi ngồi học 1 phút thì lướt Facebook 5 phút? Đây có lẽ là câu hỏi cần chính phụ huynh trả lời. Harris cho rằng các bậc phụ huynh nên để con em mình sử dụng mạng xã hội một cách có kiểm soát, đặc biệt là về thời lượng sử dụng.

Xuân Dung