Đánh giá phim Blackhat từ chuyên gia bảo mật

Vừa ra mắt tại các cụm rạp chiếu phim ở Việt Nam từ ngày 16/1/2015, Blackhat – Trùm Mũ Đen – bộ phim về giới tin tặc và bảo mật mạng có vẻ như không mấy được lòng khán giả. Cả giới công nghệ chuyên về an ninh mạng cũng không hề đánh giá cao về tính chuyên môn trong bộ phim này. Cụ thể là vì sao?

Nội dung phim:

Blackhat lấy bối cảnh xã hội bùng nổ công nghệ thông tin, con người có mối quan hệ mật thiết với internet dẫn dến các mối đe dọa về thế giới mạng cũng tăng lên. Tình tiết cụ thể được đưa ra là lò phản ứng hạt nhân của Trung Quốc và Mỹ bị mã độc máy tính tấn công đồng loạt dẫn đến sàn chứng khoán Mỹ bị thao túng sau đó khiến các giới chức an ninh của Mỹ và Trung Quốc đứng ngồi không yên. Nicholas Hathaway – một tin tặc mũ đen (blackhat) khét tiếng - đang bị giam tại nhà tù liên bang vì đã cuỗm sạch tiền từ bốn ngân hàng chỉ với chiếc máy tính của mình được phóng thích tạm thời nhờ sự can thiệp của bạn cũ - sĩ quan cao cấp Chen Dawai đến từ Trung Quốc để giải quyết tình trạng trên.

Tuy vậy, sự hợp tác này cũng chỉ là tạm bợ. NSA, FBI không tin hoàn toàn vào sự hợp tác của Hathaway cũng như dè chừng phía an ninh Hong Kong (thuộc Trung Quốc đại lục) khiến cho cuộc “giải cứu thế giới” của Hathaway cùng bạn cũ và là sĩ quan cao cấp Chen và em gái Lien Chen đến từ Hong Kong trở nên khó khăn hơn.

Đánh giá phim từ Brian Donohue – biên tập viên Social Media của Kaspersky Lab:

Bắt đầu bằng cảnh phim bên trong phòng điều khiển nhà máy hạt nhân là quang cảnh các nhân viên chuyên trách giám sát nhiệt độ cốt lõi của nhà máy. Nhìn vào màn hình của họ, có những máy đo nhiệt độ xung quanh một hồ nước lớn luôn được khuấy để làm mát lò phản ứng  trong nhà máy.

Theo ý đồ của một phim về tấn công mạng, một camera ẩn trong màn hình máy tính và vận hành xuyên suốt thông qua một cáp Ethernet dẫn đến máy chủ - nơi camera hướng xuống một bo mạch, phóng dẫn đến các điểm mà dữ liệu cá nhân sẽ được phóng to tới lui.

Người xem thoát ra khỏi hình ảnh vi diệu trong không gian mạng đó và được dẫn dắt đến một căn phòng lờ mờ ánh sáng được trang trí bằng những tấm bình phong gỗ và màn hình làm việc mang họa tiết phương Đông hiện ra, không gian có vẻ bẩn bẩn nhưng thực ra là kiểu truyền thống đặc trưng, một nhà hàng Trung Quốc.

Một bàn tay hờ hững trên bàn phím đầy tính đe dọa và dừng lại ở phím Enter. Người xem có thể hiểu đôi chút điều gì xảy ra khi nhạc điệu trở nên dồn dập, các lệnh điều khiển tăng tốc hướng về phía nhà máy tội nghiệp.

Sau đó là cảnh tượng mạng lưới bị cắt đứt. Dưới nước là những dòng chảy của những máy bơm đẩy nước làm mát lò phản ứng hạt nhân hoạt động với tốc độ ngày càng tăng và dĩ nhiên dẫn đến nhà máy phát nổ. Cùng lúc đó, chuỗi hacking kém kịch tích nhất được triển khai cùng lúc với camera của mạng lưới đó là chỉ số quốc gia về giá đậu nành trên thị trường chứng khoán New York tăng lên.

(Cảnh báo có spoiler: tội phạm mạng muốn tăng giá đậu nành để bán và tài trợ cho các đợt tấn công mạng tiếp theo. Cuộc tấn công nhà máy điện hạt nhân này chỉ là bước đệm cho mục đích cuối dùng: thử nghiệm một phần mềm độc hại về khả năng phá hoại các bộ điều khiển được lập trình logic trong một loại máy bơm cùng thương hiệu với máy bơm của nhà máy.

Thật sự, điều này khiến tôi tự hỏi: nếu có thể đánh cắp 75 triệu đô la từ thị trường chứng khoán New York thì tại sao bọn tội phạm mạng không tự mua một cái máy bơm nước khác giống như thế để kiểm tra các phần mềm độc hại của chúng một cách kín đáo hơn trong phòng thí nghiệm? Tại sao không cướp hết tất cả những cái gọi là tài chính có thể của NYSE trong khi động lực của tất cả kẻ xấu đều là tiền bạc?

Phần đầu phim có vẻ đạo diễn Michael Mann hơi lạm dụng kiểu quay mô phỏng tín hiệu số truyền tới từng vi mạch và linh kiện điện tử để thực hiện các mã lệnh đóng mở (logic 0 và 1) của transitor trên các con chip.

Nói về Chan Daiwai (Leehom Wang thủ vai), một đội trưởng và là chuyên viên kĩ thuật cao về mạng quốc phòng trong PLA. Trong một tình tiết anh đề nghị cấp trên cho phép mình khai thác vào một nhiệm vụ thuộc chuyên môn của FBI để theo dõi những kẻ đã tạo ra cuộc tấn công nhà máy điện, tiếp theo đó, anh ấy mở màn hình máy tính với đầy mã code màu xanh lá cây nổi bật và vội thoát ra chỉ để tham khảo ý kiến của cô em gái kiến trúc sư mạng hấp dẫn của mình (Thang Duy - Wei Tang). Cô này thì hình như vai trò duy nhất trong phim của cổ là đóng những cảnh yêu đương đậm chất “xôi thịt” hơn là về chuyên môn an ninh mạng.

Trong cảnh Dawai "giữ liên lạc” với cuộc đối thoại nghèo nàn cùng nhân viên FBI - Carol Barrett (Viola Davis), mọi chuyện dường như rõ ràng hơn khi anh ấy nhận ra công cụ truy cập từ xa (RAT) được dùng để thiết lập nên một cửa hậu backdoor trên hệ thống máy điện của nhà máy đã bị phá hủy. Nó cũng là mấu chốt cho thấy RAT – một phần của mã độc đã chu du trong hệ thống, qua mặt để hệ thống “tưởng rằng” vẫn khỏe mạnh và cùng lúc thúc đẩy các quá trình dẫn đến cái chết sớm nhất.

Vấn đề là: ai là người đã viết nên công cụ truy cập từ xa đó? Có đôi chút miễn cưỡng ở đây là mã độc đó lại chính là của người anh hùng tài năng nhân vật chính Nick Hathaway của chúng ta trong phim, từ hồi còn là sinh viên M.I.T, cùng người bạn cùng phòng Dawai.

Một chi tiết quá quen thuộc và cứng nhắc trong hầu hết các bộ phim theo quan điểm cá nhân của tôi. Tuyến nhân vật trong phim tưởng chừng đa dạng nhưng thực sự lại nghèo nàn, không có bất ngờ hay đột biến nào đáng kể để người xem có thể "há hốc" miệng khi xem. Điều này khiến cho công sức và sự nỗ lực của dàn diễn viên "quốc tế" trở nên bị phung phí vô ích.

Việc mời ngôi sao điển trai người Úc - Chris Hemsworth - vào vai "trùm tin tặc mũ đen" Nicholas Hathaway có lẽ đã gây ngạc nhiên cho không ít người, bởi mặc định người xem đã quen với hình tượng "cơ bắp" của anh chàng này trong vai "Thần sấm Thor" hơn là một vai diễn mang tính trí tuệ như một trùm hacker tinh ranh trong phim. Tuy nhiên, sau khi xem xong thì dễ nhận thấy có vẻ như sự lựa chọn này là ý đồ của đạo diễn.

Thật sự, theo quan điểm của tôi, Blackhat sẽ không thể giành nổi được bất kì giải thưởng nào cho diễn xuất, âm thanh, ánh sánh, đạo diễn hay bất cứ điều gì khác. Thậm chí, có những lỗi hết sức căn bản như một chuyên viên về máy tính an ninh mạng mà lại dễ dàng click vào đường link lạ trong email gửi đến để xem thì thật sự là không thể đánh lừa được cả mẹ vợ của tôi ấy chứ.

Phim bị kéo dài lê thê so với những gì mà nó cố gắng để truyền tải, không những đi lệch chủ đề (sự nguy hiểm của mã độc và tài trí của một hacker mũ đen khi anh xả thân giúp ích cho an ninh) mà còn không có điểm nhấn đáng kể nào, ngay từ đầu phim đã dồn dập một loạt cảnh kịch tính, khiến cho mạch phim đều đều kể từ đó, ít có khoảng lặng để khán giả cảm nhận và thay đổi diễn biến cảm xúc. Một bộ phim hình sự cân não bị biến thành phim hành động thiên về bạo lực súng ống và tay chân, thay vì các màn đấu trí quen thuộc của các hacker trong thế giới ảo.

Blackhat đề cập đến một đoạn mã độc khủng bố, vô cùng nguy hiểm với cả thế giới, vai trò của trùm hacker mũ đen Hathaway cực kì quan trọng khi anh buộc phải vào vai người hùng giải cứu thế giới, nhưng càng xem chúng ta càng cảm nhận nội dung tầm thường và có vẻ đạo diễn hơi đuối sức khi xử lý và theo đuổi đề tài to tát này, nếu các hacker xem phim này có lẽ họ sẽ phì cười về cách khắc họa thế giới của họ qua góc máy của Michael Mann. Bộ phim không để lại ấn tượng hay thông điệp gì đáng kể cho người xem, qua Blackhat người ta sẽ nhớ tới Hathaway như là một anh hùng cơ bắp hơn là một hacker mũ đen thiên về trí tuệ.

Đây có phải là một một bộ phim xuất sắc không? Ơn giời, mơ đi. Nó có hay ho không? Có lẽ không đâu. Nhưng ít nhiều gì thì nó cũng là một  bộ phim mang tính giải trí, truyền tải thông điệp về bảo mật và an ninh mạng. Ít nhất thì những nhà làm phim cũng đã làm một công việc tuyệt vời là lấy chủ đề bảo mật mạng cực kì phức tạp biến thành hai giờ mười ba phút phim ngắn gọn để ai xem cũng có thể hiểu được. Tuy vậy, tôi sẽ không trả tiền để xem bộ phim này lần nữa đâu. Nhưng nếu nó phát trên kênh TV thì có thể trong một buổi chiều lười biếng nào đó, tôi sẽ xem lại nếu tivi chiếu lại bộ phim này. 

Xuân Dung (lược dịch)

(*) Vui lòng trích dẫn nguồn Kaspersky Care khi sao chép bài viết này