Đừng đổ lỗi cho cá mập khi đứt cáp biển

Chỉ trong vòng một năm mà có đến 4 lần đứt cáp quang internet trong cùng một vùng biển, mọi nghi án và thậm chí là trào lưu chế ảnh đều ập lên đầu những chú cá mập khi video clip “cá mập cắn cáp quang” được lan truyền rộng rãi. Tuy nhiên, mới đây, theo một bài viết của blogger Tim Hornyak trên PCWorld, loài cá săn mồi thích ăn thịt này có vẻ như đã bị “hàm oan” khi bỗng dưng rước lấy tai tiếng “thích cắn cáp”.

Việt Nam vừa “hứng chịu tai họa” đứt cáp quang biển AAG (Asia America Gateway) – tuyến cáp chuyên trách truyền tải dữ liệu internet quốc tế - trong thời gian 3 tuần. Theo tin tức địa phương, đây là lần thứ tư trong vòng một năm trở lại đây. Trong cả 4 lần đứt cáp, vị trí xảy ra sự cố thường cách 117 km so với vùng ngoài khơi Vũng Tàu - thuộc khu vực phía nam Việt Nam.

Tuyến cáp AAG được đánh giá là tuyến cáp cao cấp nhất đồng thời được bảo vệ nghiêm ngặt nhất bởi vì chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến nhiều nước rơi vào tình trạng “mù thông tin” hoặc bị “cô lập mạng”. Khi có sự cố xảy ra, các nhà mạng đều phải có những phương án dự phòng. Tuy nhiên, trong trường hợp đứt cáp quang biển AAG này, đường mạng dự phòng không thể phục vụ đủ cho nhu cầu lưu lượng internet hàng ngày.

Lần bị đứt cáp quang biển AAG nghiêm trọng trong năm ngoái, trên mạng đã lan truyền mạnh mẽ một video clip YouTube về chú cá mập thích cắn cáp khiến cộng đồng mạng trở nên sôi động hơn rất nhiều trong việc “đổ lỗi cho cá mập”. Thế nhưng, video clip đó thực chất đã có từ năm 2010 (nghĩa là cách thời điểm đứt cáp quang biển 4 năm về trước).

Một nội dung hài hước về việc cá mập cắn cáp biển

Tại sao cá mập cắn cáp quang biển?

Theo nghiên cứu mới đây của giáo sư Kazuhiro Nakaya - một nhà khoa học và là giảng viên danh dự tại Đại học biển Hokkaido: cá mập bị thu hút bởi từ trường.

Từ trường này được cá mập cảm nhận từ phần đầu và mõm của chúng. Điều này giải thích tại sao chú cá mập trong video Youtube từ năm 2010 (đã lan truyền trên mạng) lại bơi dọc xung quanh sợi cáp quang như vậy. Thêm nữa, dù hàm của cá mập tương đối yếu nhưng răng của chúng lại lớn và có hình răng cưa. Trong đó, mỗi cú cắn của cá mập như 1 mũi khoan sâu vào cơ thể của con mồi. Cá mập sẽ khó xuất hiện ở độ sâu 8.000m nhưng nếu trên 5.000 thì hoàn toàn có thể.

Ông Dean Grubbs - nhà khoa học tại Đại học Biển Florida State Biển và Marine Lab cho biết thêm về giả thiết cá mập cắn cáp. Chỉ có loài cá mập cá sấu là có khả năng nhiều nhất vì vào năm 1980, mạng AT&T cũng đã tìm thấy nhiều đoạn cáp biển hư hỏng nghiêm trọng do loài cá này gây ra. Tuy nhiên, mặc dù cấu trúc hàm cá mập có thể gây hại cho những đối tượng con mồi lớn nhưng thực chất đa số hàm của nhiều loài cá mập có lực cắn khá yếu. 

Nguyên nhân đứt cáp quang biển AAG?

Điều đáng nói hơn là để phòng ngừa việc "cá mập thay đổi sở thích ăn uống" như dân mạng đã ám chỉ như trên, Google đã cử các chuyên gia trang bị thêm một lớp Kevlar - chất liệu thường có trên áo chống đạn để bảo vệ cáp quang khỏi sự tấn công của cá mập.

Với 99% lưu lượng truy cập Internet vượt đại dương đang lưu thông qua dây cáp ngầm, thì liệu cá mập có phải là mối đe dọa thực sự? Đó còn có thể là những tàu đánh bắt cá với những chiếc neo biển to lớn, theo Michael Costin, Chủ tịch AAG Cable Consortium cho biết. Dẫn lời của Ủy ban Quốc tế Bảo vệ cáp biển (ICPC), ông đã chỉ ra rằng:

"Dù có được trang bị kĩ lưỡng tới đâu, bảo vệ bằng chất liệu gì, thì có tới 65-75% nguyên nhân của các vụ đứt, gãy cáp là do neo tàu và đánh bắt cá. Đặc biệt, trong khoảng 5 năm trở lại đây, từ năm 2008 - 2013, trường hợp đứt cáp do cá mập gây ra vẫn chưa được bất kì tổ chức nào ghi nhận. Còn trong khoảng 5 năm trước nữa, số trường hợp cá mập tấn công cáp là 11 vụ."

Cũng theo ICPC, với những công nghệ hiện đại hiện nay, cáp biển được thiết kế cũng như bảo vệ khá chặt chẽ, do đó, những tác nhân như cá mập hay bất kì một loài vật biển nào là rất khó có thể xảy ra. Bởi lẽ, sợi cáp quang được bao bọc bởi nhiều lớp vỏ bao gồm: một ống nhôm hoặc đồng ở bên ngoài, thêm một lớp thủy tinh hoặc vỏ nhựa ở phía trong. Ngoài ra, với những đoạn cáp được đặt ở gần các ngư trường, các đơn vị quản lý sẽ còn lắp đặt thêm một lớp lá chắn bằng thép và chôn sâu dưới biển nhằm loại bỏ những va chạm không cần thiết.

Cấu tạo của cáp quang biển

Ông Shota Masuda, một quản lý cấp cao trong tập đoàn viễn thông quốc tế Submarine NetWork Division NEC đã gửi email cho biết:

"Cá mập cắn cáp nghe có vẻ giống như trò đùa trong ngành công nghệ viễn thông hiện đại ngày nay. Mặc dù Google có đưa ra giả thuyết cá mập có thể thích cáp quang biển thì trên thực tế, cá mập không cắn cáp”.

Theo tổ chức NEC – một trong ba nhà sản xuất cáp ngầm hàng đầu thế giới và là một phần của Google, cho biết thông thường, ngoài những lớp vỏ chắc chắn, các tuyến cáp quốc tế sẽ được đặt ở độ sâu khoảng 8km dưới lòng đại dương. Do đó, việc cá mập tấn công tuyến cáp AAG tại Đông Nam Á, ở một độ sâu mà ít loài cá mập nào sẽ chạm tới là rất khó xảy ra.

Tạm kết

Theo ông Michael Costin, khi có thông tin về sự cố đứt cáp, Hiệp hội đã nhanh chóng làm việc với lực lượng bảo vệ bờ biển của Việt Nam để sữa chữa và bảo vệ cáp AAG. Tuy nhiên, để tuyến cáp sớm có thể ổn định trở lại, nỗ lực chỉ từ phía Hiệp Hội là không đủ bởi vì hoạt động của con người là ảnh hưởng chủ yếu.  Sự cố đứt cáp năm ngoái, các tập đoàn quản lý đánh bắt, neo đậu tàu thuyền ngoài biển khơi đã chịu trách nhiệm về nó.

Còn hiện tại, theo dự kiến thì sự cố mới xảy ra trong đầu năm 2015 sẽ được khôi phục hoàn toàn vào ngày 27/1.

Xuân Dung

(*) Vui lòng trích dẫn nguồn Kaspersky Care khi sao chép bài viết này.