Thay vì cấm đoán, hãy giúp trẻ tập quen dần với an toàn trên không gian mạng

Theo các chuyên gia, trong kỷ nguyên số, không chỉ người lớn mà cả trẻ em cũng phải chung sống với internet, cần phải học cách sống trên không gian mạng. Vì vậy, cần thay đổi tư duy "không quản được thì cấm", phụ huynh nên chọn giải pháp tích cực và phù hợp với xu thế thời đại là giúp trẻ học được các kỹ năng số, tùy theo lứa tuổi.

Dạy trẻ nguyên tắc cơ bản về an toàn số và quyền công dân số để trẻ tự tin khám phá thế giới trực tuyến, đồng thời cũng giúp các bậc phụ huynh được an tâm hơn với những kiến thức mới mà trẻ tiếp cận.

Phối hợp hành động

Theo số liệu khảo sát của UNICEF vào năm 2022, có tới 87% trẻ em 12 - 17 tuổi sử dụng internet ít nhất 1 lần/ngày, 74% các em sử dụng internet tại trường học với thời lượng sử dụng internet từ 5-7 giờ/ngày. Nhưng cũng theo số liệu của một số cuộc khảo sát cho thấy rất ít trẻ em (dựa trên số lượng tham gia khảo sát) có kiến thức và kỹ năng sử dụng mạng an toàn.

Mùa hè chính là thời gian lý tưởng để trẻ em thoải mái dùng internet. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần có giải pháp đối phó phù hợp. Đây cũng là thách thức gia tăng nguy cơ mất an toàn khi trẻ lên mạng nhưng đồng thời là một cơ hội lý tưởng để tăng cường các hình thức và nội dung giáo dục trẻ, giúp các em vui chơi, giải trí bổ ích trên internet.

Theo khảo sát của Google, các phụ huynh đã có nhiều chuyển biến tích cực trong việc con em mình lên internet và ngày càng có ý thức hơn về việc bảo vệ trẻ trên không gian mạng. Năm 2023, có tới 87,7% phụ huynh đã có thể dễ dàng trao đổi với con về chủ đề an toàn mạng. Phụ huynh cũng chủ động tìm kiếm các giải pháp công nghệ nhằm hỗ trợ con trong học tập (78,2%); tìm kiếm nội dung giáo dục chất lượng cao (72,2%); hướng dẫn con về an toàn mạng (64,1%).

Ngăn chặn nội dung độc hại

Theo các nhà chuyên môn, có 2 phần việc phải làm song song: bảo vệ trẻ an toàn trên mạng và cung cấp nội dung hữu ích cho trẻ trên mạng.

Việc sử dụng các giải pháp phần mềm, giải pháp bảo mật, phần mềm diệt virus, phần mềm bảo mật trên thiết bị trẻ sử dụng lướt web luôn là giải pháp cần thiết, bảo vệ toàn diện và cũng có thể giúp kiểm soát, quản lý thời gian từ xa khi trẻ trực tuyến một cách phù hợp.

Các cơ quan chức năng và các tổ chức liên quan cần xây dựng thật nhiều những chương trình, những nội dung vui chơi, vui học thu hút trẻ trên mạng. Chính những chương trình, nội dung tốt này sẽ là biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn những nội dung xấu, độc hại.

Năm 2021, Google đã bắt đầu triển khai dự án giáo dục "Be Internet Awesome - Em an toàn hơn cùng Google" với sự đồng hành của các đối tác bao gồm Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo), Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC), Trung tâm Sức khỏe gia đình và Phát triển cộng đồng (C.F.C Việt Nam), các sở giáo dục và trường học tại nhiều tỉnh, thành. Dự án này có giáo trình được thiết kế đặc biệt nhằm hướng dẫn trẻ sử dụng internet an toàn, cẩn trọng và tránh các hành vi xấu có nguy cơ ảnh hưởng tới trẻ. Đồng thời, dạy trẻ các nguyên tắc cơ bản về an toàn kỹ thuật số và quyền công dân số để các em có thể tự tin khám phá thế giới trực tuyến.