Cách dọn sạch phần mềm quảng cáo độc hại cứng đầu

Khi còn là một sinh viên, tôi từng làm việc thời vụ về quản trị máy tính cho khách hàng SMB. Trong khoảng thời gian đó, tôi thường kiểm tra và giúp người thân khắc phục các vấn đề phát sinh với máy tính của họ, những chiếc máy "khó chiều".

Cách đây vài tuần, một người họ hàng nhờ tôi kiểm tra giúp laptop của họ, nó là máy đời mới và cấu hình mạnh nhưng bỗng nhiên hoạt động chập chờn. Tôi nhận thấy có đến ¾ tài nguyên máy tính bị sử dụng và lãng phí cho 5 trang chủ hỗ trợ và công cụ tìm kiếm khác nhau.

Những thứ này đều đi kèm với phần mềm quảng cáo độc hại kí sinh trên những bảng quảng cáo khổng lồ và chướng mắt mỗi khi mở trang web. Tôi đã thực hiện một vài tinh chỉnh nhỏ trong vòng 2 tiếng đồng hồ và mọi vấn đề rắc rối đã biến mất. Dĩ nhiên, nhờ có sự giúp sức của phần mềm bảo mật Kaspersky Internet Security đã có trên máy tính đó.

Quảng cáo trên mạng có gì?

Lý do tại sao lại gọi đây là phần mềm quảng cáo độc hại? Chính là vì nó sử dụng quá mức nguồn tài nguyên máy tính để hiển thị các quảng cáo ngoài ý muốn. Bất kì một phần mềm quảng cáo, trong thực tế, là một loại mã độc, nếu quảng cáo hiển thị trên mỗi trang web bạn mở ra và giả mạo nội dung hay đặc điểm của các trang web hợp pháp. Những trang web tôi ghé thăm có chứa hàng đống các quảng cáo trong những đoạn nội dung chính. Nhiều người dùng có thể nghĩ rằng chủ sở hữu web tham làm và nhồi nhét các quảng cáo vào từng cm diện tích hiển thị trên web. Thực chất, chức năng “siêu hữu ích” này đòi hỏi đến 300 MB không gian bộ nhớ cho mỗi trình duyệt và tiêu thụ 2/3 tài nguyên của CPU. Và quan trọng nhất là: hầu như không có cách nào để thoát khỏi nó.

Làm sao để phần mềm quảng cáo tự cút đi?

Một số người đã nỗ lực ngăn chặn bọn “hút máu” đó bằng cách mở Task Manager và thực hiện tháo gỡ. Họ thành công...trong 10 giây và bọn phần mềm độc hại lại tiếp tục xuất hiện “nuốt” sức mạnh xử lý của máy tính. Gỡ cài đặt thông qua bảng điều khiển có giao tiếp giới hạn cũng tốt. Chỉ có những chương trình cao cấp như Yandex và Yahoo là “ra đi trong tự trọng” theo ý người dùng. Và trên thục tế, chúng cũng chỉ tốn một phần nhỏ tài nguyên hệ thống để có thể trở thành trang chủ mặc định khi người dùng duyệt web.

Đây là những gì xảy ra cho một máy tính bị dính 10 chương trình download.com phổ biến nhất cùng một lúc.

Tuy nhiên, đa số những công cụ tìm kiếm vô danh lại khá cứng đầu và là những phần mềm khó tận diệt. Chúng có thể sẽ không tìm thấy trên các danh sách chương trình được cài đặt hay đã bị gỡ lần nữa. Nó luôn gây ra thông báo lỗi khi ta thực hiện việc nhấn nút xóa sổ Delete.

Chia tay dứt khoát với các chương trình bướng bỉnh

Người dùng hiểu biết sẽ không nhanh chóng nổi giận và "dộng bàn phím như múa" khi gặp phải những phần mềm quảng cáo cứng đầu này. Có người sẽ xóa tập tin ứng dụng trong vòng một nốt nhạc sau khi dừng hết mọi tác vụ đang làm trên PC.

Một phương pháp hiệu quả hơn là dùng Kaspersky Virus Removal Tool – công cụ gỡ phần mềm của Kaspersky (KVRT) miễn phí với các chức năng cơ bản.

Chẳng hạn, Kaspersky Virus Removal Tool sẽ xóa hai phần mềm quảng cáo kèm mã độc và sau khi khởi động lại, máy tính sẽ hoạt động bình thường. Khi máy tính đã được sạch sẽ, tất cả những gì bạn cần làm là vận hành các dịch vụ đơn giản như xóa các tập tin từ thư mục Temp và chống phân mảnh ổ đĩa cứng.

Tại sao có phần mềm quảng cáo độc hại trong máy tính?

Hãy thử xem lại lý do tại sao bạn bị dính các phần mềm quảng cáo độc hại này? Trong nhiều trường hợp (của tôi), nó đến từ các trang web game máy tính.

Sự tử tế không phải là tính năng của cộng đồng game. Không ai cho không ai thứ gì một cách vô điều kiện. Những game miễn phí mà bạn tải về hằng ngày, hằng giờ đã phải tốn khá nhiều công sức của các nhà phát triển. Vậy làm sao nó miễn phí cho được? Nhà phát triển phải có cách huy động vốn theo cách của họ chứ. Và trong các trường hợp phần mềm quảng cáo độc hại là một cách mà nhà phát triển có thể thu phí từ đối tác mạng quảng cáo hoặc từ các công cụ tìm kiếm thay vì thu phí trực tiếp từ người dùng một cách trầy trật. Nói cho đúng, các công cụ hỗ trợ tìm kiếm và trang chủ bảo vệ vào được máy tính của người dùng là thông qua các trò chơi và phần mềm miễn phí. Mô hình kinh doanh này về cơ bản là chấp nhận được nhưng chúng ta cũng thấy, cái cách nó hoạt động thực sự là không tối ưu.

Người dùng máy tính không quan tâm việc cài đặt đến 5 thanh công cụ khác nhau, vốn dĩ kinh doanh là phải có cạnh tranh. Còn về phần mềm diệt virus, thường khi cài đặt trên cùng một máy tính, hai phần mềm sẽ không chung sống hòa bình mà gây xung đột cho máy tính. Trừ khi các nhà phát triển công cụ quảng cáo thường xuyên làm sạch mã độc quảng cáo như khi nãy tôi có đề cập thì nó mới đáp ứng được các nhu cầu.

Cách phòng tránh cài đặt phải các tiện ích mở rộng kèm phần mềm quảng cáo độc hại?

Phòng ngừa và ngăn chặn phần mềm quảng cáo xâm nhập vào hệ thống thì dễ dàng hơn thay vì xóa nó sau khi nó đã cài đặt. Hãy nhớ:

- Luôn luôn tải về các chương trình, ứng dụng từ các trang web chính thức của nhà phát triển, không phải từ các trang chuyên “chia sẻ phần mềm”.

- Luôn chú ý đến các cửa sổ cài đặt Wizard khi thực hiện cài đặt phần mềm và bỏ đánh dấu chọn những mục đề nghị bạn cài đặt các chương trình bổ sung khác.

- Nhấn nút ‘Advanced Installation’ hoặc ‘Installation Options’ (cài đặt nâng cao) vì chúng thường bao gồm tùy chọn hữu ích như vô hiệu hóa cài đặt các tiện ích mở rộng.

Xuân Dung

(*) Vui lòng trích dẫn nguồn Kaspersky Care khi sao chép bài viết.