Hãy bảo vệ con cái khỏi việc bị bắt nạt trực tuyến!

Bạn có thực sự quan tâm đến con cái và những đứa trẻ trong nhà khi cho chúng tiếp xúc với công nghệ, hay chỉ đơn giản ném cho các bé cái máy tính, điện thoại, máy tính bảng rồi để chúng mặc sức chơi game, vọc vạch “sáng tạo” (và cũng vì để bạn được yên thân làm những việc khác)?

Internet mang đến nhiều lợi ích khó có thể chối cãi, nhưng song song đó, nó cũng khiến người dùng phải đối mặt với nhiều mối nguy cơ: lừa đảo trực tuyến, đánh cắp dữ liệu, xâm phạm tài chính... Đối với trẻ em, internet còn có một nhược điểm mà bạn khó có thể lường trước: trẻ bị bắt nạt trên mạng.

Cứ 4 trẻ thì có 1 trẻ bị bắt nạt trên mạng nhiều hơn một lần

Khái niệm bắt nạt trực tuyến chắc hẳn còn khá xa lạ với những gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, ở các nước có trình độ công nghệ tân tiến, bắt nạt trực tuyến là một trong những hiệu ứng khó chịu khá phổ biến trên mạng xã hội. Gần một nửa số trẻ em bị bắt nạt trên mạng, cứ 4 trẻ thì chắc chắn có 1 trẻ bị bắt nạt nhiều hơn một lần.

Đầu năm ngoái, vụ tử tự vì bị bắt nạt trên mạng của một bé gái 14 tuổi (được gọi với cái tên Amnasia) ở Ý đã gây rúng động cộng đồng mạng quốc tế.

Trước đó, vào tháng  7/2013, ở Việt Nam cũng có trường hợp một nữ sinh uống thuốc diệt cỏ tự tử do bị bạn bè ghép ảnh “mát mẻ” và trêu chọc trên Facebook gây nên nhiều xót xa cho cộng đồng. Mặc dù vụ việc chưa đến mức bắt nạt mà chỉ là trò đùa giỡn nhưng lại mang đến hậu quả vô cùng đáng tiếc cũng như bài học cho nhiều bậc phụ huynh.

Vì sao bắt nạt trực tuyến nguy hiểm?

Khác hẳn với người lớn, trẻ em có cơ chế bảo vệ tâm lý yếu hoặc hầu như không thể tự bảo vệ mình. Đối với nạn nhân của bắt nạt trực tuyến, những thương tổn về tâm lý có thể kéo dài rất lâu mà bạn không thể ngờ được. Các bé phải chịu sự nhạo báng, châm chọc, chỉ trích bởi những từ ngữ thô tục từ nhiều người. Nó khiến nạn nhân hoang mang, căng thẳng, dẫn đến rối loạn hành vi, thậm chí có những suy nghĩ tiêu cực như tự sát để trốn thoát khỏi áp lực. Nhờ có mạng xã hội mà hành vi bắt nạt càng dễ thực hiện. Chỉ bằng vài câu chữ, hình ảnh, một kẻ thiếu thiện chí có thể vu khống bôi nhọ bất kỳ ai. Những người dùng thiếu suy nghĩ khác nếu “hùa” theo bằng cách bình luận, chia sẻ dòng thông tin ấy lại càng khiến mọi việc đi xa hơn. Đến một lúc nào đó không ai có thể kiểm soát được.

Hãy nhớ lại những cuộc trò chuyện trực tuyến tiêu cực  bạn có thể đã gặp phải khi lướt web hay tham gia mạng xã hội khiến bạn ức chế, bực bội, tức giận. Và hãy tưởng tượng những gì mà con cái, trẻ em nhà bạn phải đối mặt. Cảm xúc khó chịu có thể là như nhau, nhưng cách giải quyết vấn đề giữa người lớn và trẻ em chắc hẳn sẽ khác nhau. Và cái cách mà trẻ giải quyết có thể gây nguy hiểm đến chúng. Theo khảo sát, thực tế chỉ có khoảng 2/3 trẻ nhận thức việc mình bị bắt nạt trực tuyến và chỉ có một vài trong số chúng là thông báo cho cha mẹ hoặc người giám hộ biết để giúp đỡ.

“Có thể chưa có giải pháp hoàn toàn công nghệ, nhưng chúng tôi cần nhắc đến nó để có thể nâng cao nhận thức về vấn đề này và hỗ trợ cho những người làm phụ huynh,  trẻ em an toàn khi tiếp cận với internet”, ông Eugene Kaspersky – nhà sáng lập Kaspersky Lab cho biết.

Làm thế nào để bảo vệ trẻ khỏi việc bị bắt nạt trên mạng?

1. Đầu tiên, hãy kiên nhẫn, việc này sẽ tốn thời gian hơn bạn tưởng. Tương tự như những vấn đề nghiêm trọng, việc bị đe dọa trên mạng không thể được giải quyết chỉ trong vài phút.

2. Đừng chờ đợi trẻ tiến đến gần và nói về chuyện bị bắt nạt. Không phải đứa trẻ nào cũng có thể làm được điều đó. Người lớn nên chủ động bắt đầu cuộc trò chuyện về vấn đề này.

3. Dĩ nhiên, trẻ cũng cần được tôn trọng sự riêng tư cá nhân. Nhưng điều đó không có nghĩa là người lớn sẽ lơ là bỏ qua, mặc cho trẻ tự do trong thế giới trực tuyến. Hãy tìm hiểu những gì mà trẻ thực hiện khi dùng mạng xã hội. Bắt đầu việc đó bằng cách kết bạn với trẻ trên mạng xã hội. Không nhiều bậc phụ huynh làm được điều này, con số hiện tại chỉ có khoảng 20%.

4. Nói chuyện với trẻ về việc hăm dọa trên mạng, để chúng biết rằng vẫn còn có cha mẹ nếu chúng phải đối mặt với chuyện đó. Giải thích cho trẻ hiểu việc bị bắt nạt trên mạng là vấn đề thường gặp phải, và sẽ không phải là lỗi của chúng nếu như con bạn vướng phải một vụ bắt nạt trực tuyến.

5. Đừng cấm cản. Việc tước quyền sử dụng điện thoại hay ngắt kết nối internet không cho trẻ dùng sẽ không giúp ích được gì trong việc này. Thực tế, đó chính là nguyên nhân mà vì sao nếu trẻ có bị bắt nạt cũng sẽ giấu nhẹm đi, chúng sợ sẽ không được dùng internet nữa nếu nói cho người lớn biết.

6. Chia sẻ với con về kiến thức an ninh mạng cơ bản và bảo mật thông tin cá nhân. Hướng dẫn trẻ cách thay đổi cài đặt bảo mật trên mạng xã hội để trẻ có thể ngăn chặn người lạ nhìn thấy những dữ liệu cá nhân của chúng.

7. Để bảo vệ con trẻ một cách hiệu quả nhất có thể, hãy sử dụng phần mềm bảo mật có tính năng kiểm soát từ cha mẹ. Ví dụ, Kaspersky Lab gần đây đã phát triển một ứng dụng mới là Kaspersky Safe Kids có thể giúp bạn bảo vệ an toàn trực tuyến cho trẻ em. Ứng dụng sử dụng được trên các nền tảng Windows, Mac, iOS hay Android. Hiện Kaspersky Safe Kids đã có sẵn miễn phí cho người dùng Mỹ và Anh, những quốc gia khác sẽ được phát triển mở rộng trong tương lai. Phần mềm bảo mật Kaspersky Internet Security cũng có tính năng Parental Control có thể giúp bạn trong vấn đề này.

Xuân Dung Phạm

(*) Vui lòng trích dẫn nguồn Kaspersky Care khi sao chép bài viết